SARS-CORONA VİRÜSÜ (COVİD 19)

VİRÜS NEDİR?

Virüs Latincede zehir anlamına gelir. Virüsler 19.yy sonlarında Lous pasteur tarafından keşfedilmiştir.

Virüsler organızmada hastalık yapabilen en küçük enfeksiyon etkenidir.virüsler normal mikroskopla görülmez sadece elektron mikroskobuyla görülebilir.

Virüsler yalnız başına yaşayamazlar, enfekte ettikleri konakçının metabolik sistemlerinden yararlanırlar.canlı hücrelerin dışında yaşamlarını sürdürmeleri mümkün değildir.

Virüslerin tedavisinde antiviral ilaçlar kullanılır.

Virüslerin yayılması; karantina, hijyen kurallarına uyma, yaşam tarzında değişiklik, aşılanma ve mikroorganızmanın yok edilmesiyle kontrol altına alınabilir.

SARS-CORONA VİRÜSÜ NEDİR?

Sars-Corona Virüsü , 2003 yılının Şubat ayında ilk kez Çin’de görülen ve şiddetli akut solunum yetmezliğine (SARS) neden olan bir virüstür. Corona virüs bir RNA virüsüdür.

Korona virüsler farklı gruplar içerisinde incelenmekte ve bu grupların ayırımı virüsün genomik organizasyon farklıkları ve konak hücre ile olan antijenik ilişkilerine göre ayrım yapılmaktadır. İnsanlarda yaygın olarak görülen ve bilinen korona virüsler HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HKU1’dir.

Sars-crona virüsü 65 yaşın üzerindeki kişilerde %50’ye yaklaşan mortalite(ölüm hızı) oranı göstermiştir.corona virüsünün hastalığa neden olma yeteneğinin yüksek olduğu rapor edilmektedir.

SARS-CoV genelde hayvanlarda hastalık oluşturmaktadır. İnsanlarda görülen SARS-CoV’un büyük ihtimalle yarasalardan orijinini aldığı ve tesadüfen insanları enfekte ettiği tahmin edilmektedir. SARSCoV dayanıklı ve oldukça bulaşıcı bir RNA virüsüdür. Kişiden kişiye solunum yoluyla, kontamine (kirli) eşyalarla , vücut sıvıları ya da dışkı ile temas sonucunda yayılmaktadır. Özellikle bulaşmada yakın temas (hasta bakımı, hasta ile birlikte yaşama, şüpheli olgunun sekresyonları ve/veya vücut sıvılarıyla direkt temas) önem arz etmektedir.

SARS-CORONA VİRÜSÜNÜN BELİRTİLERİ VE TEŞHİSİ

Hastalıkta ilk belirti genellikle (> 38 C) yüksek ateş olmaktadır .Bunun yanında huzursuzluk hissi, titreme, boğaz yanması, öksürük, kas ağrısı, pnömoni(zattüre) , ishal ,solunum derinliğinin kısalması veya zor nefes alma en fazla gözlenen belirtiler arasında sayılmaktadır .Hastalığın erken dönemlerinde radyolojik bulgular normal görüntü verirken, ilerleyen dönemlerde çekilen akciğer röntgenlerinde fokal insterstisiyal infiltratlara bağlı konsolide sahalar(akciğer dokuları arasında enfeksiyona bağlı alveollerdeki hava boşluklarının sıvıyla dolması) tespit edilmektedir . Hastalarda lökoponi (az sayıda beyaz kan hücresi bulunmasına denir.Bu durum, enfeksiyon riskini arttırır) görülmekte, lenfosit sayılarında azalma dikkat çekerken laktat dehidrogenaz(şekerden enerji elde etmek için kullanılan bir tür enzimdir), kreatin fosfokinaz (hücrelerin normal işlevlerini görmelerine yardımcı olan proteinlerdir) ve transaminaz(karaciğer enzimler) seviyeleri yükselebilmektedir. İlerleyen dönemlerde bu bulgulara ilaveten çoğu hastalarda trombositopeni tablosu gelişmekte yani kandaki trombosit sayısı azalabilmektedir. Hastalık bazı insanlarda Belirti göstermeden veya belirgin işaretleri gözlemlenemeden seyredebileceği gibi bağışıklığı zayıflamış kişilerde, çocuk ve yaşlılarda veya diyabetik kişilerde ağır ve öldürücü formda olabilmektedir. Yine hepatit gibi komplikasyonları olan kişiler de ciddi komplikasyonlar açısından daha fazla risk altında bulunmaktadır.

WHO (DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ) TARAFINDAN SARS-COV’UN ÖNLENMESİ İÇİN YAPILMASI GEREKENLER;

1. Hastalığın oluşmasını önlemek için, eller düzenli olarak dezenfektan veya alkol bazlı sterilizasyon solüsyonu ve ılık suyla temizlenmeli,

2. SARS hastasıyla aynı ortamda bulunulması durumunda, burun ve ağzı kapatmak için cerrahi maske kullanılmalı,

3. Enfekte olmuş bir kişinin vücut sıvıları veya dışkıları ile teması sonucu tek kullanımlık eldivenler kullanılmalı,

4. SARS hastası olan kişilerin kişisel eşyaları kullanılmamalı,

5. Şüpheli tüm vakalar bağımsız havalandırmalı odalarda izole edilmeli,

6. Personel koruyucu ekipman giyinmeli,

7. Bir hastanın diğer sağlık kuruluşlarına taşınması durumunda hastalar için gerekli tedbirler alınmalı,

8. Hasta tamamen iyileşse bile tüm enfeksiyon kontrol önlemleri en az on gün takip edilip hastalığın semptomlarının görülüp görülemediğine bakılmalıdır